Bernat & Wawrzyniak Kancelaria Adwokacka

Koronawirus a prawo pracy

Wprowadzenie w Polsce stanu zagrożenia epidemicznego, a następnie ogłoszenie epidemii wiąże się z występowaniem licznych problemów w sferze prawa pracy. Obecna sytuacja ma przede wszystkim wpływ na funkcjonowanie zakładów pracy, a w szczególności na prawa i obowiązki pracodawcy oraz pracowników. Niniejszy artykuł Koronawirus a prawo pracy  poświęcony został prawom  i obowiązkom pracodawcy. W kolejnym wpisie przedstawiona zostanie sytuacja prawna pracowników.

Koronawirus a prawo pracy

Obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy

Na pracodawcy spoczywa obowiązek organizacji pracy w sposób zapewniający higieniczne i bezpieczne jej wykonywanie. Każdy zatrudniający pracowników powinien informować o zagrożeniach dla życia i zdrowia oraz podejmować działania ochronne w celu eliminacji zagrożeń.

Aby zmniejszyć ryzyko rozprzestrzeniania się wirusa SARS-Co-2 koniecznym jest wprowadzenie szczególnych procedur w zakładach pracy. W tym celu pracodawca powinien sporządzić odpowiednie instrukcje, skierować pracowników do pracy zdalnej, ograniczyć możliwość kontaktu pracowników z osobami z zewnątrz i między sobą, mierzyć temperaturę ciała pracowników czy zaopatrzyć pracowników w środki ochrony indywidualnej.

W przypadku niezapewnienia przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, pracownik może rozwiązać umowę o pracę z winy pracodawcy, a nawet żądać odszkodowania.

Zlecenie pracy zdalnej

Jeżeli specyfika pracy jaką wykonuje pracownik pozwala na to by wykonywał on ją będąc poza zakładem pracy. Polecenie wykonywania pracy zdalnie nie powoduje konieczności zmiany warunków płacy i pracy. Jej wykonywanie ma charakter czasowy.

Obowiązek wypłaty wynagrodzenia za czas przestoju

Pracodawca ma obowiÄ…zek wypÅ‚aty wynagrodzenia pracownikowi  za czas przestoju wynikajÄ…cego z przyczyn dotyczÄ…cych pracodawcy. Należy uznać, że konieczność zamkniÄ™cia zakÅ‚adu pracy w celu przeciwdziaÅ‚ania COVID-19 jest przyczynÄ… dotyczÄ…cÄ… pracodawcy – mimo, że bÄ™dzie to przyczyna niezawiniona przez pracodawcÄ™.

W dniu 31 marca 2020 roku uchwalona została tzw. tarcza antykryzysowa, która wprowadza liczne zmiany w zakresie wynagrodzeń. W razie wystąpienia u pracodawcy przestoju ekonomicznego wypłaca się pracownikowi wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50%. Wynagrodzenie nie  może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.

Z kolei w przypadku spadku obrotów gospodarczych pracodawca może zawrzeć z pracownikami porozumienie wprowadzające mniej korzystne dla pracownika warunki pracy i płacy niż wynikające z zawartych umów o pracę

Pracodawca może zmienić wymiar czasu pracy

Przedsiębiorca może pracownikom obniżyć wymiar czasu pracy o 20%, jednak nie więcej niż do 0,5 etatu. W takim wypadku wynagrodzenie także nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.

Pracodawca może, na czas oznaczony do czasu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii:

1) zmienić system lub rozkład czasu pracy pracowników w sposób niezbędny dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa lub stacji;

2) polecić pracownikom świadczenie pracy w godzinach nadliczbowych w zakresie i wymiarze niezbędnym dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa lub stacji.

Takie rozwiązanie ma zastosowanie tylko do niektórych rodzajów działalności np. stacji gazu ziemnego czy zapewnieniu funkcjonowania systemów

Istnieje także możliwość zawarcia z pracownikami porozumienia o wprowadzeniu zrównoważonego czasu pracy. Na jego podstawie dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy.  Przedłużenie może wynosić nie więcej niż do 12 godzin w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 12 miesięcy. Jest  on równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy. Porozumienie tej treści może być zawarte w przypadku spadku obrotów gospodarczych. 

Prawo do wypowiedzenia umowy o pracÄ™

W okresie epidemii zakłady pracy borykają się z problemem przestoju i wysokimi kosztami działalności gospodarczej. Jednym ze sposobów zmniejszenia kosztów zapewne stanie się redukcja zatrudnienia. Pracodawca może w tym czasie wypowiedzieć umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia. W niektórych przypadkach okres wypowiedzenia może zostać skrócony za odszkodowaniem. Pracodawca może zwolnić pracownika od wykonywania obowiązku pracy do upływu okresu wypowiedzenia.

Zmiana warunków pracy i płacy

Na tej samej zasadzie pracodawca może wypowiedzieć warunki płacy i pracy. Oczywistym jest w tym przypadku zaproponowanie pracownikowi nowych warunków. W tym trybie pracodawca może przenieść pracownika na inne stanowisko, zmienić wymiar czasu pracy, zmienić wysokość wynagrodzenia. Proponując pracownikowi nowe stanowisko pracy należy mieć na względzie jego kwalifikacje zawodowe.

Porozumienie o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników

Prawo pracy dopuszcza możliwość zawarcia z pracownikami porozumienia o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia. Przesłanką jego zawarcia jest uzasadniona (trudna) sytuacja finansowa pracodawcy. Takie porozumienie może być zawarte gdy zakład pracy nie jest objęty zbiorowym układem pracy lub gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników.

Zawieszenie przepisów prawa pracy

W związku z trudną sytuacją finansową pracodawcy istnieje możliwość zawarcia porozumienia o zawieszeniu przepisów prawa pracy. Dotyczy to postanowień układów zbiorowych, regulaminów, statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Należy pamiętać, że niedopuszczalnym jest zawieszenie przepisów kodeksu pracy i innych ustaw oraz rozporządzeń.

Zarówno wprowadzenie stanu przestoju ekonomicznego, obniżonego wymiaru czasu pracy  czy zrównoważonego czasu pracy wymaga zawarcia z pracownikami porozumienia. W jego treści zawiera się wszystkie warunki dotyczące funkcjonowania zakładu pracy.  Porozumienie jest zawierane z organizacjami zakładowymi reprezentującymi pracowników bądź z wybranymi do tego celu przedstawicielami pracowników.

Obok wspomnianych porozumień pracodawca może zawrzeć na czas określony porozumienie o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników niż wynikające z umów o pracę.

W zakresie i przez czas określony w porozumieniu nie stosuje się postanowień układów zbiorowych pracy,  warunków umów o pracę i innych aktów stanowiących podstawę nawiązania stosunku pracy.

Zobacz także:

Koronawirus a prawa pracownika

Koronawirus a prawo pracy

Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na konkretne pytanie albo masz problem prawny i szukasz rozwiązania skontaktuj się z nami. Każdego dnia znajdujemy dla Naszych Klientów odpowiednie rozwiązania.

Similar Articles

Odpowiedzialność za dł... Odpowiedzialność za długi spadkowe często determinuje przyjęcie spadku przez spadkobiercę. Z reguły wizji przyjęcia spadku towarzyszy obawa spłacania długów zmarłego. Od 18 października 2015 roku jednak odpowiedzialność
Prawo przedsiębiorców &... W ostatnim czasie media poświęcają dużo uwagi projektowi ustawy – prawo przedsiębiorców. Jest to ustawa która ma na celu wprowadzenie szeregu ułatwień w prowadzeniu działalności gospodarczej. Ze
Tymczasowe aresztowanie Tymczasowe aresztowanie jest środkiem zapobiegawczym stosowanym przez  sąd zarówno w śledztwie jak i postępowaniu sądowym. Jego celem jest zabezpieczenie prawidłowego toku postepowania i powinien być stosowany gdy
Warunkowe umorzenie postÄ... Warunkowe umorzenie postÄ™powania stanowi jeden ze Å›rodkow probacyjnych, a wiÄ™c instytucji prawa karnego polegajÄ…cej na poddaniu sprawcy próbie. IstotÄ… tej instytucji jest odstÄ…pienie od skazania i wymierzenia
Dział spadku Po stwierdzeniu nabycia spadku każdy ze spadkobierców posiada określony udział w majątku spadkowym i może wystąpić z wnioskiem o dział spadku. To rozwiązanie daje możliwość przyznania określonych
Pozwolenie wodnoprawne w ... Od 1 stycznia 2018 roku zmianie ulegną przepisy dotyczące wydawania pozwoleń wodnoprawnych. Z uwagi na to, iż pozwolenie wodnoprawne odgrywa istotną role dla zgodnego z prawem korzystania
Zgłoszenie wodnoprawne Zgłoszenie wodnoprawne to instytucja prawa wodnego pozwalająca na korzystanie z wód bez pozwolenia wodnoprawnego. Jest ono aktem poinformowania organów administracji publicznej o planowanych działaniach związanych z korzystaniem
Znaczenie protokołu kont... Na mocy nowo uchwalonej ustawy Prawo wodne z dnia 20 lipca 2017 roku, która wejdzie  w życie z dniem 18 stycznia 2017 roku obszar całego kraju zostanie
Umowa o roboty budowlane Umowa o roboty budowlane jest jedną z częściej zawieranyych umów w obrocie gospodarczym. Prawidłowe jej sformułowanie  pozwala stronom nie tylko na należyte zrealizowanie planowanej inwestycji, ale również
Odszkodowanie za wywłasz... Inwestycje celu publicznego, w szczególności budowa dróg często wiążą się z pozbawieniem własności dotychczasowych właścicieli. Aby złagodzić skutki swojego działania Skarb Państwa musi wypłacić odszkodowanie za wywłaszczenie