Każda praca czy prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z ryzykiem wystąpienia nieszczęśliwego zdarzenia. Wypadek przy pracy może nastąpić niezależnie od przyjętych w zakładzie pracy procedur bezpieczeństwa czy minimalizacji ryzyka. Toteż ważne jest aby zarówno pracownik jak i podmiot gospodarczy potrafił zabezpieczyć swoje interesy.
Czym jest wpadek przy pracy ?
Aby zdarzenie mogło zostać zakwalifikowane jako wypadek przy pracy musi posiadać następujące cechy:
– nagłość (nagłe zdarzenie),
– wywołane przyczyną zewnętrzną,
– powodujące uraz lub śmierć;
– związane z wykonywaniem pracy;
W konsekwencji należy wskazać, że wypadek przy pracy może mieć miejsce:
– podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,
– podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, w szczególności bez polecenia
– w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Kiedy jeszcze możemy mówić o wypadku przy pracy ?
Jako wypadek przy pracy uznaje się również wypadek, któremu uległ pracownik m.in.
– w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż wyżej określone, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań;
– przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe;
– w czasie odbywania szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy przez osobę pobierającą stypendium w okresie odbywania tego szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy lub przez inny podmiot kierujący, pobierania stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych;
– wykonywania przez członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych oraz przez inną osobę traktowaną na równi z członkiem spółdzielni w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, pracy na rzecz tych spółdzielni;
– wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia;
Jakie są obowiązki pracodawcy w związku ze zdarzeniem będącym wypadkiem przy pracy ?
Gdy w zakładzie pracy dojdzie do wypadku pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia pierwszej pomocy poszkodowanemu oraz wysłuchania jego wyjaśnień. Na pracodawcy ciąży obowiązek zabezpieczenia miejsca zdarzenia oraz poinformowania odpowiednich służb. To zabezpieczenie powinno polegać na wyłączeniu dostępu do miejsca zdarzenia osobom niepowołanym, a przy wypadku śmiertelnym, zbiorowym oraz którego następstwem jest ciężki uszczerbek konieczne jest zaniechanie dokonywania zmian w miejscu wypadku oraz uruchamiania maszyn i innych urządzeń technicznych.
Jeżeli doszło do wypadku którego skutkiem jest śmierć człowieka pracodawca niezwłocznie powinien powiadomić prokuraturę oraz państwową inspekcję pracy.
Kto ustala przyczyny i okoliczności wypadku ?
Do obowiązków pracodawcy należy ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku którego następstwem jest ciężki uszczerbek na zdrowiu bądź śmierć człowieka. W tym celu powoływany jest zespól powypadkowy w skład którego wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy. Jeżeli pracodawca nie ma obowiązku tworzenia służby bezpieczeństwa i higieny pracy to w skład zespołu powypadkowego, zamiast pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy, wchodzi pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp, albo specjalista spoza zakładu pracy.
Należy pamiętać, że poszkodowany może na tym etapie przeglądać akta, zgłaszać uwagi i zastrzeżenia
Co to jest protokół powypadkowy ?
Protokół powypadkowy jest dokumentem sporządzanym przez zespół badający okoliczności wypadku przy pracy. W jego treści zespół powypadkowy wskazuje przyczyny, okoliczności zdarzenia oraz wskazuje czy było ono wypadkiem przy pracy. To ostatnie sformułowanie będzie miało wpływ na świadczenia przysługujące pracownikowi. Jeżeli w treści protokołu znajdzie się stwierdzenie, że dane zdarzenie nie jest wypadkiem przy pracy, to wymaga ono szczegółowego uzasadnienia.
Dodać należy, że z jego treścią zapoznaje się zarówno pracodawca jak i pracownik. Jeżeli pracownik zmarł to zespół powypadkowy jest zobowiązany do przedłożenia protokołu osobom najbliższym poszkodowanego.
Jakie świadczenia przysługują poszkodowanemu w wypadku przy pracy ?
Jeżeli na skutek wypadku przy pracy poszkodowany doznał długotrwałego lub stałego uszczerbku na zdrowiu to przysługuje mu jednorazowe odszkodowanie. Jeżeli poszkodowany zmarł jednorazowe odszkodowanie przysługuje jego osobom najbliższym. W takim wypadku osobom najbliższym może przysługiwać renta rodzinna, w szczególności małoletnim dzieciom.
Jeżeli wypadek przy pracy nie spowodował wskazanych wyżej obrażeń to pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy, a następnie świadczenie rehabilitacyjne.
Gdy pracownik po wypadku nie będzie w stanie wrócić do pracy , to ma prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Natomiast gdy orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową pracownikowi należy się renta szkoleniowa.
Co w sytuacji gdy dane zdarzenie nie zostanie uznane jako wypadek przy pracy?
Jeżeli zespół powypadkowy nie zakwalifikuje danego zdarzenia jako wypadek to poszkodowany może podważyć jego ustalenia wyłącznie poprzez złożenie odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odmawiającej mu prawa do świadczeń z tytułu wypadku przy pracy.
A co w sytuacji gdy wypadkowi ulega osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą?
W przypadku gdy przedsiębiorca ulegnie wypadkowi w związku z wykonywaniem obowiązków z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej może ubiegać się o te same świadczenia z tytułu wypadku przy pracy co pracownik. Aby skorzystać z wskazanych uprawnień koniecznym jest opłacanie składki na ubezpieczenie społeczne – wypadkowe i chorobowe.
Jeżeli przedsiębiorca ulegnie wypadkowi w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej może złożyć wniosek do ZUS o przyznanie mu z tego tytułu świadczeń. Do wniosku konieczne jest dołączenie dokumentacji medycznej oraz opisem przebiegu wypadku. Oczywistym jest, że organ rentowy może uznać, że dane zdarzenie nie jest wypadkiem przy pracy i odmówić prawa do świadczeń. W takiej sytuacji niezbędne jest odwołanie się od decyzji ZUS do sądu rejonowego.
Zobacz także:
Kiedy ZUS odmówi zasiłku macierzyńskiego…
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na konkretne pytanie albo masz problem prawny i szukasz rozwiązania skontaktuj się z nami. Każdego dnia doradzamy i znajdujemy korzystne rozwiązania dla naszych Klientów.
