Podział gospodarstwa rolnego bywa często przedmiotem spraw o podział majątku wspólnego małżonków, dział spadku czy zniesienie współwłasności. Jeżeli strony są zgodne co do sposobu działu gospodarstwa rolnego mogą złożyć oświadczenia przed notariuszem. W przypadku braku porozumienia decyzję o tym komu zostanie przyznane gospodarstwo podejmuje sąd. Do dzielonego gospodarstwa konieczne jest zastosowanie odmiennych reguł aniżeli przy zwykłym podziale majątku. Te reguły niekiedy mają charakter ocenny, a niekiedy wymagają powołania opinii biegłych w toczącym się procesie. W związku z tym sprawy działowe z elementem gospodarstwa rolnego stają się skomplikowane.
Czy możliwy jest podział fizyczny gospodarstwa ?
Zainteresowane strony mogą dokonać podziału gospodarstwa rolnego między sobą. Jednak jest to niedopuszczalne gdy podział fizyczny gospodarstwa rolnego byłby sprzeczny z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej. Chodzi tutaj o sytuacje w których zasady racjonalnej gospodarki wynikające z przesłanek ekonomiki rolnictwa przemawiają przeciwko podziałowi, np. gdyby podział miał doprowadzić do całkowitej likwidacji działalności produkcyjnej gospodarstwa albo do jej zmniejszenia w tak znacznym stopniu, że osiągnięcie jego dochodowości na poziomie zapewniającym dostatnie utrzymanie rolnikowi oraz jego rodzinie i pozwalającym na niezbędne inwestycje było niemożliwe.
Gdy jedna część dzielonego gospodarstwa jest większa od innych…
Niekiedy zdarza się tak, że podział gospodarstwa rolnego między zainteresowanymi nie jest równy. W takim przypadku istnieje możliwość wyrównania wartości poszczególnych udziałów poprzez dopłaty pieniężne.
Co w sytuacji gdy podział fizyczny jest nie możliwy ?
Jeżeli podział fizyczny gospodarstwa rolnego nie jest możliwy to może być ono przyznane współwłaścicielowi na którego wyrażą zgodę pozostali współwłaściciele.
Gdy brak jest zgody na przyznanie gospodarstwa danej osobie…
W przypadku braku zgody wszystkich zainteresowanych gospodarstwo rolne powinno zostać przyznane osobie, która je prowadzi lub stale w nim pracuje, chyba, że interes społeczno-gospodarczy będzie przemawiał za inną osobą.
Jeżeli warunki spełnia kilka osób albo nie spełnia żaden ze współwłaścicieli gospodarstwo powinno zostać przyznane temu kto daje najlepszą gwarancję jego należytego prowadzenia.
Pozostałym współwłaścicielom przysługują spłaty
Po dokonanym podziale gospodarstwa i przyznaniu go na własność danej osobie pozostałym współwłaścicielom przysługują spłaty. Ich wysokość ustala się stosownie do zgodnego porozumienia. W przypadku braku zgodnego porozumienia spłaty mogą zostać obniżone przez sąd i rozłożone na raty.
Należy zaznaczyć, że współwłaściciel który otrzymał gospodarstwo i zbył odpłatnie wchodzące w jego skład nieruchomości w ciągu 5 lat jest zobowiązany do wydania współwłaścicielom którym przypadły spłaty niższe korzyści które mu przypadły z obniżenia spłat.
Sprzedaż gospodarstwa – ostatnie rozwiązanie
Zgodnie z przepisami istnieje możliwość sprzedaży dzielonego gospodarstwa na zarządzenie sądu. To następuje gdy:
– zostanie złożony wniosek o sprzedaż przez wszystkich współwłaścicieli;
– żaden ze współwłaścicieli nie wyrazi zgody na przyznanie mu gospodarstwa.
Należy zaznaczyć, że sprzedaż gospodarstwa następuje w drodze licytacji, a suma uzyskana ze sprzedaży ulega podziałowi między uczestników postępowania.
Przeczytaj także:
Dziedziczenie gospodarstwa rolnego
Odpowiedzialność za długi spadkowe
Jeżeli nie znalazłeś odpowiedzi na konkretne pytanie albo masz problem prawny i szukasz rozwiązania skontaktuj się z nami. Każdego dnia doradzamy i znajdujemy korzystne dla Naszych Klientów rozwiązania.
